عسل در طب سنتی؛ از سلامت قلب تا تقویت معده
عسل که به ذات شیرین است و شیرینی خود را از گرده های گل می گیرد و برخلاف شیرینی های مصنوعی باعث رخوت نمی شود.
خواص عسل در طب سنتی
بهترین نوع عسل از دیدگاه طب سنتی، عسلی سرخ رنگ، شفاف، غلیظ، خوشبو و خوش طعم است که وقتی آن را با انگشت برمی دارید، تار ببندد.
* در طب سنتی، اعتقاد بر این است که مصرف عسل می تواند رطوبت ها را از عمق بدن دفع کند. ضمن اینکه این خوراکی بسیار مغذی برای درمان و پیشگیری از انسداد عروق، سنگ های کلیه و کیسه صفرا و همچنین بیماری های مربوط به مجاری ادراری هم بسیار مفید است.
* عسل، معده و دستگاه گوارش را تقویت می کند و نقش چشمگیری در درمان زخم های گوارشی دارد. در مطالعه ای در سال 2012 در پاکستان مشخص شد که تأثیر عسل در درمان زخم معده در موش ها با سایمتیدین برابری می کند.
* این خوراکی شیرین می تواند محرک اشتها برای بچه ها و افراد بدغذا باشد. افراد مبتلا به زخم های دهانی و لوزه ای هم می توانند با غرغره کردن آب و عسل، هرچه سریع تر از شر این زخم ها خلاص شوند.
* از طرف دیگر، شستن دهان و لثه ها با مخلوطی از سرکه و عسل می تواند باعث تقویت لثه ها و درمان سریع تر بیماری های لثه ای شود.
* همین مخلوط سرکه و عسل، نقش چشمگیری در برطرف کردن جرم های دندانی هم دارد.
* عسل با درمان زخم های گوارشی، جلوی خونریزی های دستگاه گوارش را هم می گیرد و مصرف آن می تواند در درمان سرفه و گلودرد موثر باشد.
* عسل حامل داروست و این قابلیت را دارد که دارو یا گیاهان دارویی مختلف را در بدن حمل کند و به محلی که این دارو می خواهد اثر گذارد، ببرد و همچنین تأثیرگذاری بهتر دارو را تشدید می کند و به عنوان کمک کننده محسوب می شود.
* آشامیدن عسل همراه با روغن ها مثل روغن گل سرخ می تواند به عنوان ماده ای ضد سرفه استفاده شود و به سالم ماندن ریه های انسان کمک می کند.
* افرادی که دچار رنگین شدن پوست می شوند (مثلاً قهوه ای تیره می شود) می توانند برای شفاف شدن پوست خود ترکیبات عسل را مصرف کنند.
* عسل تقویت کننده سیستم گوارش و اشتهاآور است و به عنوان ضدهلیکوباکتر پیلوری شناخته می شود و نقش آن در درمان زخم معده بسیار موثر است.
* مالیدن سرکه همراه با عسل به قوت لثه ها و دندان ها سفیدی دندان و به رفع جرم آن ها کمک می کند.
* ترکیب کمی عسل با نمک برای رفع کبودی ناشی از ضربه کمک کننده است.
* گذاشتن عسل روی زخم برای بهبود سریع زخم مفید است، همچنین مانع بروز میکروب روی زخم می شود.
* در مطالعه ای در سال 2012 مشخص شد که مصرف آب و عسل تأثیرش در رفع سرفه کودکان بهتر از شربت دیفن هیدرامین بوده است.
طبیعت عسل و مصلحات آن
عسل در طب سنتی جزو خوراکی های فرآوری شده طبقه بندی می شود. طبیعت آن گرم و خشک است و با توجه به مناطقی که در آن شکل می گیرد گرمی و خشکی آن متفاوت است به طور مثال سبلان نسبت به مناطق گرم و خشک دارای عسل هایی با گرمی خفیف تا میانه است.
هرچه از مدت زمان ماندگاری عسل بیشتر بگذرد، طبع آن هم گرم تر خواهد شد.
آب انار ترش، آبلیمو، آب بالنگ، سرکه و گشنیز جزو مصلحات آن به شمار می روند.
خوردن عسل به همراه مصطکی (صمغ نوعی درخت) نیز توصیه می شود؛ این ترکیب جاذب الرطوبت است یعنی رطوبات اضافی در قلب و مغز و کبد که سه عضو اصلی در بدن هستند را جذب می کند و به تبعیت از آن ها بقیه اعضا و بافت های بدن سالم حفظ می شوند، همچنین این ماده رطوبت معده را می گیرد و به آن کمک می کند تا هضم اولیه به خوبی صورت بگیرد.
نحوه ی مصرف عسل در افراد مختلف
عسل برای افراد در سنین مختلف اثرات گوناگونی دارد، جوانان با مزاج گرم باید عسل را با آب ترکیب کنند تا گرمی آن کمی تعدیل شود سپس میل کنند در غیر این صورت گرمیشان افزایش پیدا می کند و خوردن عسل به جای خیر بودن برایشان شر می شود، افراد میانسال و کهنسال می توانند عسل را مستقیماً میل کنند و هرچه این ماده از مناطق گرم تر تهیه شده باشد، برایشان مفیدتر است.
تشخیص بارداری با عسل!
گاهی می توانیم از عسل برای تشخیص بارداری استفاده کنیم اگر خانومی در ماه اول و دوم دوره نداشته باشد و فکر کند که باردار است می توان کمی عسل را با آب ترکیب کرد و به او داد اگر حالت تهوع پیدا کرد باردار است، یعنی از راه طبیعت پی به طبیعت بدن می بریم.
عسل در کلام امام رضا علیه السلام
الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه السلام: فِی العَسَلِ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ . مَن لَعِقَ لَعقَةَ عَسَلٍ عَلَى الرِّیقِ یَقطَعُ البَلغَمَ ، ویَحسِمُ الصُّفرَةَ ، ویَمنَعُ المِرَّةَ السَّوداءَ ، ویُصَفِّی الذِّهنَ ، ویُجَوِّدُ الحِفظَ إذا كانَ مَعَ اللُّبانِ الذَّكَرِ .
امام رضا علیه السلام فرمود: «در عسل، درمان هر دردى است. هر كس ناشتا یک انگشت از آن را بلیسد، این عسل، بلغم [وى] را پایان مى دهد، صفرا را فرو مى نشانَد، تلخه سیاه (زرداب) را مانع مى شود، ذهن را صفا مى بخشد و اگر كه همراه با كُنْدُر خورده شود، حافظه را نكو مى سازد». بحار الأنوار، جلد 66، صفحه 293.
منابع:
سلامتیران - دکتر غلامرضا کردافشاری، متخصص طب سنتی
باشگاه خبرنگاران جوان - دکتر مینایی، متخصص طب سنتی
شفاف - سید جواد علوی، کارشناس طب سنتی